Do napisania tego artykuły zainspirowało mnie badanie naukowe z lutego 2021, przeprowadzone na Uniwersytecie w Messynie, we Włoszech. Grupa naukowców badała potencjał zdrowotny aloesu przeciwko uszkodzeniom rogówki wywołanym stresem oksydacyjnym. W tym celu było przeprowadzone badanie „in vitro”, które wykazało, że ekstrakt z aloesu chroni komórki śródbłonka rogówki przed wpływem szkodliwych wolnych rodników (nadtlenkiem wodoru). Wniosek płynący z tego badania jest prosty. Wykazano, że ekstrakt z aloesu chroni komórki rogówki, a jest to spowodowane najprawdopodobniej ze względu na jego właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne.
1. Co to jest stres oksydacyjny?
Stres oksydacyjny to brak równowagi między wolnymi rodnikami, a przeciwutleniaczami w organizmie. Wolne rodniki powstają z tlenu podczas na przykład oddychania. Są to szkodliwe dla nas cząsteczki, ponieważ zawierają wolny elektron, a że elektrony lubią być w parach to takki oksydant szuka sobie elektronu i jest w tym bardzo bezwzględny, co oznacza na tyle reaktywny, że uszkadza zdrowe komórki (białka, tłuszcze, DNA) żerując na ich elektronach. Organizm naturalnie sobie z nimi radzi – jego obroną są antyoksydanty, których zadaniem jest oddanie elektronu oksydantom. Problem zachodzi w momencie, kiedy tych antyoksydantów brakuje. Organizm zawiera swoje antyoksydanty tak zwane endogenne, ale tak naprawdę największą ilość wykorzystuje z pożywienia. Dlatego istotne jest aby dostarczyć organizmowi odżywcze jedzenie.
2. Co to są antyoksydanty?
Antyoksydanty pełnią niezwykłą rolę, ponieważ wchodzą w reakcję z groźnymi dla nas wolnymi rodnikami i je neutralizują. Organizm zawiera swoje antyoksydanty, które działają w celu utrzymania równowagi redoks w organizmie. Jednak endogenne przeciwutleniacze współpracują również z egzogennymi przeciwutleniaczami z diety, a więc musimy je zatem dostarczać.
3. Co to są wolne rodniki i czy są dla nas groźne?
Wolne rodniki powstają w organizmie w naturalny sposób. Powstają tracąc lub zyskując elektron mając w ten sposób jeden niesparowany elektron. Odgrywają ważną rolę w wielu prawidłowych procesach komórkowych, ale tylko gdy organizm jest w stanie równowagi. Wolne rodniki w wysokim stężeniu mogą zagrażać organizmowi i uszkadzać główne składniki komórki, włącznie z DNA, białkami oraz błoną komórkową. Uszkodzenie komórki spowodowane wolnymi rodnikami, szczególnie uszkodzenie DNA, może odgrywać rolę w rozwoju nowotworów i innych schorzeń.
4. Objawy i skutki stresu oksydacyjnego?
Objawy jakie mogą towarzyszyć podczas stresu oksydacyjnego:
- senność
- bóle głowy
- stany zapalne
- bóle mięśni i stawów
- ogólne osłabienie
- wysypka
Jeśli któreś z objawów występuje, warto przyjrzeć się swojej diecie i sprawdzić czy dostarczamy wystarczająco dużo owoców, warzyw i orzechów, które zawierają antyoksydanty.
Niestety skutki stresu oksydacyjnego, a w związku z tym również nieprawidłowej diety, mogą być ogromne. Przez duże zanieczyszczenie powietrza, nadmierne opalanie, żywność przetworzoną, długotrwały stres jesteśmy szczególnie narażeni na atak wolnych rodników. Może to prowadzić do wielu schorzeń w tym nowotworów.
5. Gdzie znaleźć antyoksydanty?
Warzywa, owoce, orzechy ogółem są źródłem antyoksydantów.
Istnieją różne rodzaje antyoksydantów:
- Beta-karoten , likopen, luteina, zeaksantyna i beta-kryptoksantyna , wszystkie karotenoidy. Związki te to naturalne pigmenty, które nadają kolor owocom i warzywom.
- Polifenole . Stanowią zdecydowanie największą rodzinę antyoksydantów! Od flawonoidów i kumaryn po antocyjany i lignany, w całym królestwie roślin reprezentowana jest szeroka gama odmian.
- Witaminy A, E , i C .
- Niektóre minerały i pierwiastki śladowe ( selen, miedź, cynk i mangan ).
Liczne badania wykazały, że antyoksydanty pomagają:
- Spowolnić proces starzenia,
- Obniżyć poziom cholesterolu i zmniejszyć ryzyko chorób układu krążenia,
- Zapobiegać niektórym formom raka,
- Chronić oczy,
- walczyć ze skutkami zanieczyszczeń dbając o skórę, włosy, płuca itp.
6. Czy aloes zawiera antyoksydanty?
Według badań naukowych aloes zawiera wiele witamin niezbędnych dla organizmu człowieka (A (odpowiada za właściwy proces widzenia), B1 (ważny czynnik w reakcjach spalania węglowodanów w komórkach), B2 (uczestniczy w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego), C (bierze udział w produkcji kolagenu i podstawowych białkach w całym organizmie), E (chroni komórki przed niekorzystnymi procesami utleniania), B3, B6, B12, kwas foliowy, cholina) oraz minerały (fosfor (bierze udział w budowie kości i zębów), potas (pomaga w utrzymaniu równowagi płynów w organizmie), żelazo (zaangażowane w transport tlenu i produkcję hemoglobiny), sód (odpowiedzialny za regulację płynów ustrojowych), miedź (ważny dla czerwonych krwinek, pigmentów skóry i włosów), magnez, wapń, chrom, cynk). Roślina ta, to bogactwo aminokwasów, zarówno egzo-, jak i endogennych, tj. alanina, arginina, cysteina, izoleucyna, metionina, fenyloalanina, treonina, walina, kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, prolina, seryna i tyrozyna.
Większość związków, które występują w aloesie należą właśnie do grupy nazywanej antyoksydantami.
7. Podsumowanie
Stres oksydacyjny to zaburzenie równowagi w organizmie między ilością wolnych rodników, a neutralizującymi ich szkodliwe działanie antyoksydantami. Stres oksydacyjny jest składnikiem wielu chorób między innymi miażdżycy, choroby płuc, Alzheimera, raka, niepłodności, cukrzycy. Przyczyną jego powstania to zła dieta, diety bogate w tłuszcze, cukier i przetworzoną żywność, narażenie na promieniowanie, palenie papierosów lub innych wyrobów tytoniowych, spożycie alkoholu, niektóre leki, zanieczyszczenie powietrza CO2, narażenie na pestycydy lub chemikalia przemysłowe. Aby zmniejszyć ryzyko stresu oksydacyjnego, konieczne jest dostarczanie antyoksydantów oraz ograniczenie złych nawyków żywieniowych, zmniejszenie stresu, rzucenie palenia, regularna aktywność fizyczna.
Absolwentka Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Interesuje się psychologią i rozwojem osobistym. Poszukuje eliksiru wiecznej młodości.
