Od czasu badania Seven Countries Studium, często demonizowano cholesterol oraz związek między jego poziomem w diecie a chorobami przewlekłymi. Jednakże coraz więcej dowodów sugeruje, że nie to jest kluczowe, a raczej kontrola ogólnoustrojowych stanów zapalnych. Badania wskazują, że przyczyną stanów zapalnych może być wiele czynników, w tym niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, stres czy też zaburzenia układu immunologicznego. Co więcej, okazuje się, że przewlekłe zapalenia mogą być kluczowym czynnikiem ryzyka dla chorób takich jak choroby serca, cukrzyca, a nawet nowotwory.
Reakcja zapalna to złożony mechanizm, który przez wieki ewoluował, by pomagać naszemu organizmowi w walce z infekcjami i naprawie uszkodzonych tkanek. Jest to niezwykle istotny proces, konieczny dla prawidłowego funkcjonowania naszego ciała, dlatego podlega ścisłej kontroli obejmującej całą sieć czynników, komórek i układów.
Fizjologiczne zapalenie zostało tak doskonale zaplanowane, żeby umożliwić naszym leukocytom – białym krwinkom – szybką podróż z krwi do miejsc uszkodzonych, gdzie mogą skutecznie walczyć z patogenami i przyspieszyć proces naprawy tkanek, przywracając nasz organizm do stanu równowagi.
Co to są przewlekłe stany zapalne?
Proces zapalny jest zazwyczaj kontrolowany przez układ immunologiczny i zachodzi w sposób krótkotrwały, przynosząc pożądane efekty. Jednakże, gdy zapalenie staje się przewlekłe lub gdy układ immunologiczny jest nadmiernie aktywny, może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Przewlekłe zapalenie może być związane z wieloma chorobami, takimi jak choroby serca, cukrzyca, choroby autoimmunologiczne czy nawet niektóre nowotwory.
Podsumowując, stan zapalny to ważny mechanizm obronny organizmu, który pomaga mu radzić sobie z różnymi czynnikami stresogennymi. Jednakże kontrola tego procesu, aby uniknąć przewlekłych stanów zapalnych, jest istotna dla zachowania zdrowia i zapobiegania różnym chorobom.
Ważna jest równica między stanem zapalnym a przewlekłym stanem zapalnym.
Przewlekły stan zapalny to rodzaj stanu zapalnego, który utrzymuje się przez dłuższy czas, często miesiącami lub latami. Jest to wynik nieprawidłowej regulacji procesu zapalnego, który nie zostaje zakończony jak w przypadku typowego, krótkotrwałego stanu zapalnego. W przewlekłym stanie zapalnym mechanizmy, które zazwyczaj kontrolują i ograniczają odpowiedź zapalną, mogą nie działać prawidłowo, co prowadzi do utrzymywania się stanu zapalnego w organizmie.
W przeciwieństwie do przewlekłego stanu zapalnego, stan zapalny jest zazwyczaj krótkotrwałym procesem, który występuje w odpowiedzi na uszkodzenie tkanek lub infekcję. Jest to naturalna i pożądana reakcja organizmu, która ma na celu zwalczanie patogenów, naprawę tkanek i przywrócenie homeostazy.
Główną różnicą między przewlekłym stanem zapalnym a stanem zapalnym jest czas trwania i charakter reakcji. Stan zapalny jest krótkotrwałym procesem, który zazwyczaj ustępuje po usunięciu czynnika wywołującego, podczas gdy przewlekły stan zapalny utrzymuje się przez dłuższy czas i może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.
W skrócie, przewlekły stan zapalny to rodzaj stanu zapalnego, który nie ustępuje i trwa przez dłuższy czas, podczas gdy stan zapalny to krótkotrwała reakcja organizmu na stresogenne czynniki.
Coraz częściej mówi się, że stany zapalne są główną przyczyną chorób przewlekłych – dlaczego?
W ostatnich latach coraz więcej badań naukowych potwierdza związek między przewlekłymi stanami zapalnymi a rozwojem chorób przewlekłych, takich jak choroby serca, cukrzyca, choroby autoimmunologiczne czy niektóre nowotwory. Te badania dostarczają solidnych dowodów na to, że przewlekłe zapalenie może być głównym czynnikiem ryzyka dla wielu poważnych problemów zdrowotnych [1].
Dalsze badania nad biologią zapalenia pomagają nam zrozumieć, jak przewlekłe stany zapalne wpływają na nasze ciało. Stany zapalne mogą prowadzić do uszkodzenia tkanek, zaburzeń metabolicznych, dysfunkcji układu immunologicznego i innych procesów, które z kolei zwiększają ryzyko rozwoju chorób przewlekłych.
Współczesny styl życia, charakteryzujący się niezdrową dietą, brakiem aktywności fizycznej, nadmiernym stresem i innymi czynnikami, może sprzyjać przewlekłym stanom zapalnym. Rozwój technologii i zmiany w środowisku także mogą wpływać na nasze zdrowie metaboliczne i immunologiczne, prowadząc do stanów zapalnych.
Obserwuje się, że interwencje zmierzające do zmniejszenia stanów zapalnych, takie jak zmiana diety, regularna aktywność fizyczna, redukcja stresu, unikanie zanieczyszczeń środowiska, mogą przynosić korzyści w zapobieganiu i leczeniu chorób przewlekłych.
Ostatnio przeprowadzone badania przykuwają uwagę do wpływu powikłań oraz długotrwałego narażenia na wirusa na komórki odpornościowe naszego organizmu. Okazuje się, że te czynniki negatywnie wpływają na funkcjonowanie naszej odporności. Wyniki tych badań potwierdzają istnienie stanu zapalnego u pacjentów, którzy doświadczają długotrwałych objawów związanych z Covid-19.
Badania te są istotne, ponieważ dostarczają nam wglądu w to, jak nasze ciała reagują na długotrwałe zmagania się z wirusem oraz jak te procesy wpływają na naszą zdolność do walki z infekcjami i zachowanie równowagi w organizmie [2].
Dlatego warto pamiętać, że nawet najmniejsze przeziębienie należy traktować poważnie i jak najszybciej wyleczyć. Ważne jest odpoczywanie i unikanie dodatkowego narażenia na bakterie i wirusy, co może przyczynić się do szybszego powrotu do zdrowia oraz zapobiec powikłaniom.
nawet najmniejsze przeziębienie należy traktować poważnie i jak najszybciej wyleczyć
Jak bronić się przed stanami zapalnymi?
- Dieta: Regularne spożywanie świeżych owoców, warzyw, pełnoziarnistych produktów zbożowych, zdrowych tłuszczów (takich jak oliwa z oliwek, awokado, orzechy) oraz źródeł białka (np. ryby, drób, rośliny strączkowe) może wspierać zdrowie metaboliczne i obniżać ryzyko stanów zapalnych. Już samo zrezygnowanie z prozapalnego jedzenia jak dużą ilość węglowodanów cukrów, przetworzonego mięsa, fast jest bardzo istotne.
- Regularna aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia mogą pomóc w utrzymaniu zdrowej wagi, poprawie krążenia krwi i funkcji układu odpornościowego oraz redukcji stanów zapalnych.
- Unikanie stresu: Skuteczne radzenie sobie ze stresem poprzez techniki relaksacyjne, medytację, czy praktykowanie jogi może pomóc w zmniejszeniu poziomu hormonów stresu, które mogą prowadzić do stanów zapalnych.
- Regularne badania lekarskie: Badania kontrolne mogą pomóc w wykryciu ewentualnych problemów zdrowotnych na wczesnym etapie i umożliwić szybsze podjęcie działań profilaktycznych lub leczniczych.
- Odpowiedni sen: Zapewnienie sobie odpowiedniej ilości snu o dobrej jakości może wspomóc regenerację organizmu i obniżyć poziom zapalnych markerów w organizmie.
- Unikanie używek: Unikanie palenia papierosów, nadmiernego spożycia alkoholu oraz innych używek może pomóc w utrzymaniu zdrowia metabolicznego i zmniejszeniu stanów zapalnych.
- Regularne stosowanie suplementów: Niektóre suplementy diety, takie jak witamina D, kwasy omega-3, kurkumina czy probiotyki, mogą mieć właściwości przeciwzapalne i wspomagać zdrowie organizmu.
Wdrażając te proste nawyki do codziennego życia, możemy wspierać zdrowie metaboliczne, immunologiczne i zapobiegać wystąpieniu stanów zapalnych.
Artykuł przygotowany na podstawie:
“Młodość na dłużej” Dr Duncan Carmichael, 2019
https://www.science.org/doi/10.1126/science.adg7942
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29757226/
Absolwentka Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Interesuje się psychologią i rozwojem osobistym. Poszukuje eliksiru wiecznej młodości.
