Propolis to kolejny hit na rynku naturalnych produktów wspomagających nasz organizm. Mamy wiele różnych korzystnych darów natury i całe szczęście, że jest ich wiele. Natura głupia nie jest, dzięki tej różnorodności, o ile o to dbamy żeby była w naszym życiu, daje sobie właśnie radę z nami. Jedną z takich wart uwagi substancji jest propolis – dar od pszczół miodnych.
Co to jest propolis i skąd pochodzi?
Pszczoły nie tylko wytwarzają miód. Jeszcze jednym z ich wartościowych substancji, które produkują jest kit pszczeli, czyli propolis. Pszczoły wytwarzają go z żywicy drzew iglastych lub zimozielonych, jest to lepki zielonkawo-brązowy produkt, który powstaje w połączeniu z wydzielin gruczołów pszczół i wosku pszczelego. Nazwa propolis pochodzi z greckiego pro (przed) i polis (miasto) oznaczający „zewnętrzny mur ochraniający miasto”. Nawiązuje właśnie do tej substancji, która chroni pszczoły, wyścielając ich ule, aby nie dopuścić do przedostania się drobnoustrojów i wzmocnić je.
Propolis nie jest znany od dziś. Tysiące lat temu starożytne cywilizacje wykorzystywały propolis ze względu na jego właściwości lecznicze. Grecy używali go do leczenia ropni. Egipcjanie używali go do balsamowania mumii. Asyryjczycy nakładają go na rany i guzy, aby zwalczać infekcje i wspomagać proces gojenia.
W zależności od pochodzenia propolisu, związki w nim zawarte mogę się różnić.
Jaki skład ma propolis?
Dokładny skład propolisu różni się w zależności od źródła. W propolisie zidentyfikowano ponad 300 składników chemicznych należących do flawonoidów, terpenów i kwasów fenolowych. Ponadto jego skład chemiczny uzależniony jest od położenia geograficznego, pochodzenia botanicznego oraz gatunku pszczół.
Propolis i jego związki były przedmiotem wielu badań, ze względu na ich działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Obecnie wiadomo, że propolis ma również właściwości regeneracyjne [1].
Co ciekawe, propolis wykazuje również właściwości przeciwzapalne zarówno w ostrych, jak i przewlekłych procesach zapalnych, głównie ze względu na dużą zawartość związków polifenolowych.
Jakie właściwości ma propolis? – 5 korzyści ze stosowania propolisu
Działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu działa przeciwnowotworowo
Niektóre badania in vivo wykazały, że niektóre flawonoidy propolisowe hamują rozwój raka płuc i raka jamy ustnej, a także raka skóry, przełyku, żołądka, jelita grubego, prostaty i piersi [2].
Działanie immunostymulujące. Podnosi naturalną odporność organizmu.
W wielu pracach wykazano istotne działanie przeciwbakteryjne propolisu, gdzie znacznie większą aktywność stwierdzono w stosunku do bakterii Gram-dodatnich niż Gram-ujemnych. Te efekty przeciwbakteryjne mogą wynikać z synergistycznego działania wielu związków obecnych w propolisie. Pinocembryna wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne przeciwko Streptococcus sp. Apigenina najsilniej hamuje glikozylotransferazę bakteryjną. Kwas p-kumarowy, artepillina C i kwas 3-fenylo-4-dihydrocynamonylocynamonowy są skuteczne przeciwko Helicobacter pylori [3, 4].
Działanie łagodzące w chorobach skóry.
Propolis ma doskonałe właściwości terapeutyczne, stosowany od starożytności w medycynie popularnej w różnych częściach świata.
Uważa się, że propolis ma działanie antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, ściągające, spazmolityczne, przeciwzapalne, znieczulające, przeciwutleniające, przeciwgrzybicze, przeciwwrzodowe, przeciwnowotworowe i immunomodulujące [5].
Wzmacnia organizm przy zmęczeniu i osłabieniu. Dodaje witalności.
Propolis zawiera również związki aktywne, o których wiadomo, że sprzyjają proliferacji komórek lub apoptozie. Wśród nich znajdują się kwas kawowy, kofeinowy ester fenylowy, artepillina C, kwercetyna, resweratrol, galangina i genisteina. Całościowe spektrum pozytywnej aktywności biologicznej propolisu w stosunku do organizmu człowieka w dużej mierze wynika z antyoksydacyjnego działania polifenoli. Dzięki wielu cennym składnikom propolis wzmacnia nasz organizm.
Działanie przeciwpróchnicze.
Propolis został zaproponowany jako środek przeciw kamieniowi nazębnemu, ponieważ zmniejsza tworzenie się w jamie ustnej osadu fosforanowo-wapniowego (głównego składnika kamienia nazębnego).
Badania wykazały, że niektóre rodzaje miodów i propolisu są w stanie zmniejszyć szybkość przemiany amorficznego fosforanu wapnia w hydroksyapatyt.
Zbadano działanie propolisu na bakterie jamy ustnej, co sugeruje skuteczność propolisu jako produktu przeciwpróchniczego [6]. Z tego względu nadaje się jako dodatek do past.
Jakie są przeciwskazania do stosowania propolisu?
Jak to z produktami naturalnymi bywa, mogą być silnymi alergenami i uczulać. Z tego też powodu przez wszystkich stosowany być nie może. Aby sprawdzić to, warto zrobić próbę uczuleniową, czyli na kawałek naszej skóry np. na ręce, wetrzeć odrobinę propolisu, a następnie obserwować reakcję organizmu i ewentualnych skutków ubocznych.
Bezpieczne stężenie propolisu dla człowieka naukowcy szacują na około 1,4 mg/kg dziennie lub 70 mg/dzień.
Propolis zawiera szerokie spektrum związków chemicznych o wielu działaniach biologicznych. Uważa się, że jest to przydatny produkt i jest już stosowany w medycynie alternatywnej. Oczywiście, żeby potwierdzić bezpieczeństwo i skuteczność propolisu w leczeniu, niezbędne są dalsze badania.
Absolwentka Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Interesuje się psychologią i rozwojem osobistym. Poszukuje eliksiru wiecznej młodości.
